Türkiye’de Ekonomi Gündemi!
Son zamanlarda küresel piyasalarda olağanüstü bir gündem ve hareketlilik gözlemliyoruz. Küresel piyasalarda alınan çoğu ekonomik/politik kararların, yapılan basın açıklamalarının (bazen twitlerin), ticaret savaşlarının-müzakerelerinin tüm ekonomilere ve sektörlere büyük etki ettiği bir dönemin içerisindeyiz.
Enflasyon-Faiz-USDTRY
Doğal olarak ülkemizde gündemimiz enflasyon-faiz-işsizlik verileri üzerine yoğunlaşmakta olsa da küresel piyasalarda yaşanan anlık değişikliklerin gelişmekte olan ülkelerde yarattığı sarsıntı çok daha net hissedilmeye başladı. Tabi ki önceki dönemlerde de küresel piyasalarda önemli gelişmeler oluyordu fakat son aylarda önemli gelişmeler ardı ardına sıralandı ve artçı dalgalar tüm dünyayı ama özellikle de gelişmekte olan ekonomileri birer birer sarsıyor.
Dünya gündemine geçmeden evvel Şubat 2019 enflasyon oranının (bir önceki yılın aynı ayına oranla) %20.35’den %19,67’ye indiğini ve TCMB’nin 6 Mart’taki Para Politikası Kurulu toplantısında politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 24 düzeyinde sabit tuttuğunu hatırlatmakta fayda var.
Her ne kadar enflasyon oranının özellikle son üç ay içerisinde düşüş eğilimine girdiğini gözlemlesek de yerli ve yabancı yatırımcıların beklentisi de PPK’nın verdiği karar (faizin sabit tutulması) yönündeydi. Bu sebeple politika faizinin sabit tutulması USDTRY üzerinde önemli bir etki yaratmadı. Yapılan araştırmalar Haziran 2019’dan önce PPK’nın politika faizinde değişikliğe gitmeyeceğini gösteriyor. Aksi olduğu takdirde ise bu beklentiler USDTRY üzerinde baskı yaratabilir.
Brent Petrol Fiyatları ve Enflasyon
USDTRY kuru kadar olmasa da Brent Petrol fiyatlarının enflasyona etkisi mutlaka olmaktadır. Brent petrol fiyatlarının Türkiye enflasyonunda yarattığı etkiyi görebilmek için Brent petrolun son dönemdeki fiyatlarını gösteren grafiğine bir göz atalım.
Yukarıdaki grafikte de görüleceği üzere son dönemde Türkiye enflasyon oranının aylık yönelişleri ile Brent Petrol fiyatlarının aylık yönelişlerinde büyük bir benzerlik bulunuyor. Örneğin “Brent Petrol Fiyatları” adlı grafikte A noktası Ekim 2018’deki Brent Petrolün yıl içinde ulaştığı noktayı gösteriyor. A noktası aynı zamanda Türkiye enflasyonunun %25.24 ile son yıllarda ulaştığı en yüksek nokta olarak da göze çarpıyor.
Eylül ayında 625 baz puan artış ile %24‘e yükseltilen politika faizi ve Ekim ayında açıklanan son yılların en yüksek enflasyon oranının ardından alınan önemli tedbirlerle beraber enflasyon oranı son bir kaç aydır düşüş eğilimi gösteriyor. Enflasyon oranındaki bu düşüşe TL’nin dolara karşı toparlanabilmesinin (doların gevşemesi veya her ikisi) yanında Brent Petrol fiyatlarının yukarıdaki grafikte belirtilen A noktasından B noktasına sert düşüşünün olumlu etkisi bulunmaktadır.
Tabiki buradan Brent petrol fiyatlarının ülkemizdeki enflasyon verilerinin yönelmesindeki en büyük sebep olduğu mesajını çıkarmadığımız gibi yarattığı etkinin grafiklerden de gözlemleyebilmenin mümkün olduğunu düşünüyoruz.
Aralık 2018 – İşsizlik Verisi Açıklandı!
Türkiye’de işsizlik oranı ise yükselme trendine girmiş durumda ki bu ekonomimizin tekrar canlanabilmesini arzu ettiğimiz bu dönemde en mühim problemlerden birisi olarak karşımıza çıkıyor. 2018 Aralık ayının İşsizlik verileri %13.5 olarak açıklandı. Açıklanan verinin Şubat 2010’dan beri karşımıza çıkan en yüksek işsizlik oranı olmasına ek olarak beklentilerin de üzerinde bir oran olduğunu belirtelim. (beklenti %12.8’di).
İç piyasanın canlanması, yatırımların artması için faiz mutlaka düşürülmeli fakat bu hareketin zamanlaması açısından birçok önemli parametre üzerinden hareket edilmelidir. Enflasyon oranının aşağıya çekilmesi, yerli-yabancı yatırımcıların nabzının kontrol edilmesi ve aslında en önemlisi USDTRY’de dalgalanma yaratmamasına özen gösterilmeli ki zamansız bir harekette USDTRY’deki potansiyel yukarı yönlü hareketlilik maliyet artışı sebebi ile enflasyonun tekrardan yükselmesine sebep olabilir.
Bir Sonraki Makalemizde..
Bir sonraki makalemizde inceleyeceğimiz başlıklardan küresel büyüme hızının yavaşlaması, korumacılık eğilimlerinin artarak devam etmesi, ticaret savaşları, Brexit karmaşası, Çin-Avrupa Birliği-Japonya PMI (Purchasing Managers’ Index- Satınalma Yöneticileri Endeksi) oranlarının endişe verici olması ve belirsiziğin artması; yüksek enflasyon ve işsizlik sıkıntıları yaşayan Türkiye ekonomisine son dönemde pek de yardımcı olmuyor.
Dünya hergün yeni bir gündem maddesiyle çalkalanırken, yerel seçimler yaklaşırken; maliye ve para politikaları yönünden önlemlerimizi almalı-almaya devam etmeli ve enflasyon-faizi aşağı çekmekte uygun zamanı yaratmalı ve o noktada gerekli kararları almalıyız.
Bilgi köşesi (17 Mart 2019 itibariyle):
