Trump ve Gümrük Vergileri! Bu defa Meksika!

Küresel piyasalar geçtiğimiz Cuma sabahına Amerika Başkanı Donald Trump’ın yeni gümrük vergisi uygulama kararlarıyla uyandı.

ABD-Çin ticaret müzakerelerinin bir iyiye bir kötüye gitmesi ki son zamanlarda gerginlik gitgide artıyor, piyasaları hayli yormuş durumda. İngiltere’de yaşanan Brexit karmaşası yetmiyormuş gibi Başbakan Theresa May’in de uzun dönemdir süregelen baskıların ardından istifasını açıklaması başta İngiltere olmak üzere Avrupa’da belirsizliğin süresini uzatacak gibi görünüyor. Piyasaların ve yatırımcıların belirsizlikten ve gerilimden uzak durduklarını düşünürsek Avrupa’daki olumsuz etkilerin sağlamasını açıklanan olumsuz veriler ile yapabiliriz. Ayrıca Avrupa’nın ve özellikle sanayi devlerinden olan Almanya’nın Trump’la ters düşmelerinin yanısıra ABD-Çin ticaret müzakerelerinin Avrupa’nın ekonomisini yavaşlattığını söyleyebiliriz.

Dünya ekonomisi yavaşlamaya doğru giderken, mevcut ekonomik ve politik gerginlikleri çözmek için gayret gösterilmesi yerine yeni gerginlikleri ortaya çıkaran bir politika izlenildiğine şahit olduğumuz bir dönemden geçiyoruz.

Başkan Trump uzun zamandır Meksika’yı kaçak göçmen vatandaşlarının Amerika sınırından yasal olmayan yollarla geçmelerini engellemeleri hakkında uyarıyordu. Hatta Trump, seçim vaadi olarak, ABD ve Meksika sınırları arasında boydan boya bir duvar ördüreceğini ve duvarın tüm maliyetini Meksika’ya ödeteceğini belirtmişti. Donald Trump’ın bu sözünü tamı tamına tutup tutmadığı hakkında tartışabiliriz fakat ortada bir gerçek var ki Trump Meksikalı kaçak göçmenleri ABD sınırından uzak tutabilmek için ekonomik baskı dahil olmak üzere her yolu deneyecek gibi görünüyor.

Donald Trump’ın Meksika’ya uygulayacağı vergiler hakkında resmi twitter hesabından atmış olduğu twit ile beraber Avrupa borsaları Cuma sabahı itibariyle kırmızıya bürünerek düşüşe geçti. Bu düşüşe ABD’nin Meksika ürünlerine 10 Haziran itibariyle uygulanacak olan %5’lik gümrük vergisi (sorun çözülmezse %25’e kadar çıkabilir) piyasalarda küresel ticaret hakkındaki endişeleri arttırdı.

Atılan twitin hemen ardından Meksika lideri Obrador ise daha ılıman bir açıklama ile sosyal sorunların uygulanacak olan gümrük vergisi gibi ekonomik yaptırımlar ile çözülemeyeceğini belirterek itidalli hareket etmeye devam edeceğini ifade etti.

ABD Doları & Meksika Pesosu

Meksika’ya %5 oranında gümrük vergisinin uygulanacağının belirtildiği bir twit bile Amerikan dolarının Meksika pesosuna karşı %3,1’den fazla değer kazanmasına yetti. USDMXN paritesi Cuma günü saatler içerisinde 19.08’lerden 19.74’lere tırmandı.

USDMXN (ABD doları & Meksika pesosu)

Enflasyon, faiz ve PMI (satın alma yöneticileri endeksi) oranlarına baktığımızda, Meksika’nın zor zamanlardan geçtiğini ve geçmeye devam edeceğini söyleyebiliriz. Ekonomik yönden, halihazırda sıkıntılı bir süreçten geçen Meksika’da ABD ile yaşanan bu gerginliğin kısa süre içerisinde olumlu yönden çözülmemesi halinde ülke ekonomisine sert bir darbe vurabileceğini önümüzdeki aylardaki verilerden görebilmemiz muhtemel olacaktır.

Meksika’da Enflasyon

Meksika enflasyon oranı uygulanan parasal sıkılaştırma (faiz) politikaları ile beraber Eylül 2018’den Şubat 2019’a kadar düşüş trendinde seyrederek %3.94’e kadar gerilemişti ki bu düşüş trendi ABD ile yaşanan ekonomik ve politik gerginliklerin yoğunlaşması ve küresel ekonominin yavaşlamasının da etkileriyle beraber Mart ayında tekrar yükselişe geçti. Enflasyon Nisan 2019’da önceki aya göre yüzde on oranında artarak %4.41’e ulaştı. USDMXN paritesindeki yükselişin devam etmesi durumunda enflasyon oranının önümüzdeki aylarda daha da yükselmesi bekleniyor.

Meksika Enflasyon Oranı

Meksika’da Faiz Oranı

Meksika faiz oranını incelediğimizde gelişmekte olan birçok ülkeye göre yüksek seviyede olduğunu söyleyebiliriz. Meksika Merkez Bankası Mayıs ayında gerçekleştirdiği toplantıda gecelik bankalararası faiz oranını son 10 yılın en yükseği olan %8.25 oranında tutarak, enflasyon oranının kısa ve orta vadede yükselme eğiliminin arttığını ve şuanki hedef olan %3’ten uzaklaşmakta olduğunu belirtti.

Verilere baktığımızda, enflasyonun yükselişe geçtiği ve şuanki ekonomik ve politik durumları gözlemlediğimiz bu dönemde, merkez bankasının yakın zaman içerisinde faiz oranını yeniden arttırma yoluna gideceğini ve parasal sıkılaştırma politikasına daha çok yoğunlaşması gerektiğini görüyoruz. ABD ile yaşanan gümrük vergisi gerginliğinin ise enflasyondaki bu artışı körükleyeceği çok net bir şekilde fark edilecektir. Meksika pesosunun ABD dolarına karşı yaşadığı ve yaşaması muhtemel olan değer kaybının enflasyonu ısıtacak olması, faiz oranında yaşanacak olan muhtemel artışlara en büyük sebeplerden biri olacaktır.

Meksika Faiz Oranı

10 Haziran’da yürürlüğe gireceği açıklanan, Meksika ürünlerine uygulanacak olan bu yeni gümrük vergisi yaptırımının en çok etkileyeceği verilerden bir diğeri ise Manufacturing PMI olarak bilinen satın alma yöneticileri endeksidir. Geçtiğimiz yıldan bu yana Meksika Satın Alma Yöneticileri Endeksinin nötr nokta olarak bilinen 50 seviyesinin biraz üzerinde ve aşağı yönde bir trend ile dalgalanmakta olduğunu görüyoruz. 2018’in son aylarından itibaren ise zaman zaman 50’nin aşağısına inmesi ekonomide küçülme yaşandığının bir göstergesi olarak göze çarpıyor. Trend’i gözlemlediğimizde önümüzdeki birkaç ay içinde Meksika ekonomisinin daha fazla küçüleceği ve satın alma yöneticileri endeksinin 50’nin altında daha fazla yer edineceği muhtemel gözüküyor.

Meksika PMI (Satınalma Yöneticileri Endeksi)

Başkan Donald Trump’ın ülkeler arasındaki tüm problemlere farklı yaklaşım tarzı küresel piyasaları ve endüstri sektörünü karamsarlığa itmeye devam ediyor. Başkan Trump, politik veya ekonomik gibi çeşitli problemlere karşı gümrük vergisi uygulama politikasını kullanmaya alıştıkça, küresel piyasalarda satın alma gücü ve üretim motivasyonu köreliyor ki bu da küresel ekonominin yavaşlamasına yada yavaşlamasını daha da körüklemesine sebep oluyor.

Ticaret savaşlarına müzdarip olan gelişmekte olan ülkelerin gelişen ülkelere oranla çok daha fazla yara aldıkları bir gerçek! Bu sebeple Meksika en kısa sürede kaçak göçmen konusuna bir çözüm getirmediği sürece ekonomik yönden acı çekmeye devam edecek gibi gözüküyor.

Amerika ise son yıllarda birçok cephede ticaret savaşına girmiş durumda fakat ekonomi verilerini incelediğimizde Amerika’nın tüm bunlara dayanabilecek finansal gücünün ve altyapısının olduğunu görebiliriz, en azından rakiplerden birçoğu ekonomik anlamda pes edene kadar! Amerika açısından buradaki asıl problem ise ABD’nin farklı ülkelere uygulamış olduğu tüm bu gümrük vergilerinin ABD’deki ithalatçılara finansal yük olarak yani maliyet olarak geri dönmesi olarak söylenebilir. Bu gümrük vergileri devam ettiği müddetçe ve ABD’deki ithalatçıların herhangi bir alternatif bulamamaları halinde, ABD’deki ithalatçıların maliyet artışlarına ne kadar daha dayanabilecekleri ise büyük bir soru işareti!